Koronavirüs salgını nedeniyle meskende daha fazla vakit geçirilmesi kuruyemiş tüketiminde de artışa sebep oldu. Mahsusen ucuz olması ve alışkanlık yapması nedeniyle en sık tüketilen kuruyemişlerden biri de İzmirlilerin çiğdem olarak bildiği çekirdek oldu. Kilosu 20 ile 25 lira arasında değişen çekirdek, meskende vakit geçirenlerin en sık tükettiği atıştırmalıklar arasında geliyor. Lakin eksperler, çekirdeğin üretiminden ambalajlanmasına kadar olan süreçte kullanılan kimi ek hususları konusunda uyardı.
“TUZUN YAPIŞMASI İÇİN KULLANILIYOR”
Besin etiketlerinde önümüze çıkan E-kodlarının doğal ve yapay azık ek hususları olduğunu belirten Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Azık Mühendisleri Odası İzmir Büro Yönetin Heyeti Yöneticisi Uğur Toprak, bu kodların Avrupa Birliği tarafından hazırlandığını söyleyerek çekirdekte de bu unsurlara rastlanabildiğini açıkladı. Bilhassa tuzun yapışması için bu cins unsurların kullanılabildiğini öne süren Toprak, “İzmirlilerin çiğdem diye bildiği çekirdek, tuzsuz da sunulur. Ancak çoklukla ağzımızı yaksın isteriz. Damak zevkimize nazaran tuzlu tüketilir. Bu tuz da ekseriyetle ya deniz tuzu, ya kaya tuzudur. Tuzun yapışmasını sağlamak için sıradanda un kullanılırdı. Fakat daha sonra maltodeksin yani E-kodlu eserler de kullanılmaya başladı. Un daha çok tercih ediliyor. Fakat bunun dışında daha farklı yapıştırıcılar da kullanılıyor” dedi.
“KANSERE VARANA KADAR OLUMSUZ SIHHAT TABLOSUYLA KARŞILAŞILABİLİR”
E-kodlu eserlerin yani besin ek unsurlarının insan sıhhatine zararlı olduğunu tabir eden Uğur Toprak, E330 yani sitrik asidin kanser yapıcı özelliğe sahip olduğuna dikkat çekerek şunları söyledi:
“Sitrik asit bildiğiniz limonda, portakalda da bulunabilen bir asittir. Bunların vücuda en az zarar verici kıymetleri vardır. Azık eserlerinde tasarrufu için minimum seviyeler belirlenir. Bunlar limitlerinde kullanılırsa, bir sakınca yoktur. Azık mühendisliği konusunda eğitim almamış bir kişi, belirlenen ölçüleri aşabilir. Bu da yasal değildir ve cezai yaptırımları mevcuttur. Kullanılması gereken seviyeden fazlası kullanılıyorsa ve biz onu daima yiyorsak zahir bir vade sonra vücudumuzda birikmeye başlamasıyla birlikte kansere varana kadar olumsuz sıhhat tablosuyla karşılaşılabilir. Kimi firmalar farklı bir tat vermesi için Çin tuzu da kullanılıyor. Maddedeki ölçülere münasip olarak kullanıldığında farklı bir aroma vermiş oluyor ve tüketicinin beğenisine sunuyorlar. Birtakım firmalar vanilya tozu kullanır. Firmalar bunu kendine has bir tat oluşturmak için kullanıyor. Kimileri da çekirdeğin üzerine jelatin kullanarak tuzu yapıştırma yoluna gidiyor. E-kodlu eserlerden biri de jelatindir.”
“TÜKETİM SIKLIĞI ALIŞKANLIK HALİNE GELEBİLİR”
İzmir Ticaret Borsası Meclis Üyesi ve kuruyemiş üreticisi Abdülhamit Sevim de çekirdeğin üretim aşamalarını anlatarak doğal ve sağlıklı biçimde tüketiciye ulaştırılabileceğini kaydetti. Ayçekirdeğinin köylüden alındıktan sonra lazer sistemi ile elendikten sonra temizlenip kavurulması için fırına girdiğini anlatan Sevim, “Çekirdek kavurmadan evvel su, buğday unu ve tuz sürecinden makbul. Daha sonra doğal formda halka sunulur. Tuzun çekirdeğin üzerine yapışması için en değerli işlevi buğday unu görür. Buğday unu olmazsa nişasta kullanılabilir. Fakat umum tercih buğday unudur. Böylelikle rengi daha açık ve daha şık olur. Undan daha ucuzu yok. Un en ucuzu ve en sağlıklı olanıdır. Biz tuzda ise göl tuzu kullanıyoruz” dedi.
“ÇİĞDEMİN BAŞINA OTURDUM MU KALKAMIYORUM”
Çekirdeği sık tükettiğini anlatan vatandaşlardan Şehriban Çimen ise fazlasının zararlı olduğunu bilmesine rağmen bu alışkanlıktan kurtulamadığını lisana getirdi. Çimen, “Çiğdemi İzmir’de sevmeyen yoktur. Ben de bu süreçte epeyce fazla tükettim. Münhasıran tuzlu olanlarına bayılıyorum. Gün ölçüsüz bölgem. Bir alışkanlık haline geldi bende. Çiğdemin başına oturdum mu kalkamıyorum. Daima yiyorum” diye konuştu.
Cumhuriyet
